AI ĐỨNG SAU VỤ PHÁ HOẠI BẢO TÀNG KHỦNG LONG ĐẦU TIÊN TẠI NEW YORK?

[Mê Khủng Long - Dinophile.vn] Một nghiên cứu mới từ Đại học Bristol đã góp phần làm sáng tỏ bí ẩn của sự kiện đen tối nhất, lạ lùng nhất trong lịch sử ngành cổ sinh vật học.

Tại New York, vào tháng Năm năm 1871, những mô hình có kích cỡ tương đương đời thực đang hoàn thành dang dở của khủng long và các sinh vật tiền sử khác, vốn được dự kiến đem trưng bày tại bảo tàng danh giá sắp khánh thành tại Công viên Trung tâm, đã bị một nhóm côn đồ phá hủy hoàn toàn bằng búa tạ. Những mảnh vỡ sau đó được dọn dẹp và chôn đâu đó trong công viên, không còn bao giờ được nhìn thấy nữa.

Cho đến gần đây, kẻ chủ mưu hành động ác ý này vẫn được cho là chính trị gia khét tiếng thời đó, William "Boss" Tweed.

Nhưng cách đây chưa lâu, một nghiên cứu mới của các tác giả Victoria Coules và Michael Benton (cùng đến từ Đại học Bristol) đã đưa ra những kiến giải mới về vụ việc và xác định người thật sự đứng đằng sau những hành động phá hoại - hoàn toàn trái ngược với dữ liệu trước đó.

Theo nghiên cứu này, người chủ mưu giấu mặt của vụ phá hoại là một người đàn ông kỳ lạ tên là Henry Hilton, thủ quỹ kiêm phó chủ tịch của Công viên Trung tâm.

Phác thảo phối cảnh của Bảo tàng Cổ sinh tại Công viên Trung tâm New York.

Toàn bộ câu chuyện liên quan đến cuộc tranh giành quyền kiểm soát thành phố New York trong những năm sau Nội chiến Hoa Kỳ (1861-1865)," theo Victoria Coules. "Thành phố nằm ở giữa một cuộc đấu tranh giành quyền lực - một cuộc chiến nhằm kiểm soát tài chính, các công trình sinh lời cũng như các hợp đồng xây dựng của thành phố."

Cùng với sự phát triển của New York, Công viên Trung tâm - một công trình mang tính biểu tượng - cũng dần thành hình. Không chỉ là một không gian xanh, công viên còn có nhiều điểm thu hút khác, trong đó có Bảo tàng Cổ sinh (Paleozoic Museum). Nhà điêu khắc người Anh Benjamin Waterhouse Hawkins, người đã tạo ra những con khủng long ở Crystal Palace, được mời đến Mỹ cũng như được tin tưởng giao phó việc tạo ra phiên bản Mỹ của những con khủng long mà ông từng làm ra tại Anh.

Tuy nhiên, chính trị gia khét tiếng William "Boss" Tweed đã chiếm quyền kiểm soát thành phố và thay đổi mạnh mẽ bộ máy quản trị New York, đưa những nhân sự trung thành với mình vào các phòng ban và công trình, trong đó có Công viên Trung tâm. Họ cho ngưng các dự án còn dang dở vào cuối năm 1870. Những bức tượng khủng long chưa hoàn thành cùng nguyên vật liệu chưa sử dụng nằm ngổn ngang tại chỗ để rồi đến tháng Năm năm 1871, ai đó đã ra lệnh cho một nhóm côn đồ hủy diệt tất cả.

Giáo sư Benton phân tích: "Những hồ sơ trước đó về vụ việc khăng khăng cho rằng mọi thứ diễn theo ra theo lệnh ngầm của "Boss" Tweed vì nhiều động cơ khác nhau, từ việc ông ta tức giận cho rằng những bức tượng là sự báng bổ, cho đến trả thù những chỉ trích đối với ông ta trên một phóng sự của tờ New York Times vì đã cho ngừng dự án."

"Khi đọc những tin tức này, chúng tôi thấy có gì đó không đúng," Coules nói. "Vào thời điểm đó Tweed đang phải tập trung cho sự nghiệp chính trị của ông ta, vốn đã bị cáo buộc tham ô và lạm dụng tài chính, vậy tại sao ông ta lại phải quá quan tâm đến một dự án bảo tàng làm gì?" Coules cũng nói thêm: "Vậy là chúng tôi đã quay trở lại với những tài liệu gốc và phát hiện ra người chủ mưu không phải là Tweed - và động cơ không phải là vì sự báng bổ hay sự kiêu căng của ai đó."

Câu chuyện càng trở nên phức tạp bởi cùng lúc đó có hai dự án khác cũng đang phát triển khác tại Công viên Trung tâm, đó là Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ và Vườn Bách thú Công viên Trung tâm. Nhưng như giáo sư Benton giải thích, "từ việc nghiên cứu các báo cáo chi tiết thường niên và biên bản của công viên trung tâm, bên cạnh các phóng sự của New York Times, chúng tôi có thể chứng minh thủ phạm thật sự là một nhân vật lạ lùng có tên Henry Hilton."

Coules bổ sung: "Vì tất cả các nguồn tư liệu quan trọng đã được đưa lên mạng nên chúng tôi có thể nghiên cứu chúng một cách chi tiết - và chúng tôi chứng minh được rằng vụ phá hoại đã được ra lệnh trong một buổi họp mà chủ mưu thật sự, Henry Hilton, thủ quỹ kiêm phó chủ tịch Công viên Trung tâm tổ chức. Vụ phá hoại đã được tiến hành ngay hôm sau buổi họp."

Hilton vốn đã nổi tiếng khi đó bởi những quyết định lập dị. Khi nhìn thấy trong công viên có một bức tượng đồng, ông ta đã ra lệnh sơn trắng bức tượng, và khi người ta hiến tặng một bộ xương cá voi cho Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ, Hilton cũng cho sơn trắng bộ xương. Sau này, ông ta còn nhiều quyết định tồi tệ khác như lừa gạt tài sản thừa kế của một góa phụ, lãng phí tài sản, đối xử tệ với các doanh nghiệp và người dân.

Giáo sư Benton kết luận: "Trông thì có vẻ đây chỉ là một hành động côn đồ mang tính cục bộ nhưng việc cải chính hồ sơ có tầm quan trọng rất liệu đối với hiểu biết của chúng ta về lịch sử cổ sinh vật học. Chúng tôi đã chứng minh rằng đó không phải là hành vi báng bổ hay trả thù nhỏ nhen của William Tweed, mà là hành động lạ lùng của một kẻ từng đưa ra những quyết định cũng lập dị không kém về cách đối xử với các cổ vật như sơn tượng, sơn xương cá voi hay hủy diệt các mô hình của bảo tàng. Chúng ta có thể nhìn nhận người này như kẻ thủ ác trong câu chuyện nhưng là một nhân vật, Hilton vẫn là một bí ẩn đầy khó hiểu."