SẮP ĐẤU GIÁ BỘ XƯƠNG CERATOSAURUS NON CỰC KỲ QUÝ HIẾM, DỰ KIẾN THU VỀ 4-6 TRIỆU ĐÔ-LA

[Mê Khủng Long] Một bộ xương khủng long Ceratosaurus nasicornis non cực kỳ hiếm gặp và có hộp sọ gần như nguyên vẹn sắp được đem ra đấu giá với mức giá ước tính từ 4 đến 6 triệu đô-la tại nhà đấu giá Sotheby’s vào tháng Bảy tới. Đây là bộ xương Ceratosaurus thứ tư từng được phát hiện trên thế giới, và là cá thể non duy nhất, khiến nó trở thành báu vật khoa học lẫn thương mại.

Câu chuyện bắt đầu từ năm 1999, khi Brock Sisson, lúc đó là một thiếu niên làm việc tại Bảo tàng Sự sống Cổ đại ở Utah, được giao hộp đựng xương hàm trên và sừng mũi của mẫu vật. Được khai quật từ Wyoming vào năm 1996, bộ xương này đã được lưu giữ tại bảo tàng suốt hơn hai thập niên, cho đến khi Sisson mua lại vào năm 2024 - giá bán không được tiết lộ.

Việc một mẫu vật từng thuộc sở hữu bảo tàng lại được bán cho cá nhân khiến nhiều nhà khoa học lo ngại. Một số cho rằng điều này làm suy yếu nguyên tắc bảo tồn "các mẫu vật quý hiếm nên thuộc về cộng đồng nghiên cứu và công chúng". Tuy nhiên, đại diện bảo tàng cho biết quyết định bán được thông qua bởi toàn bộ ban quản trị nhằm đảm bảo tính bền vững tài chính và tiếp tục duy trì hoạt động giáo dục.

Mẫu vật Ceratosaurus sắp được đem bán đấu giá.

Nhà đấu giá Sotheby’s bảo vệ quyết định này, khẳng định rằng bộ xương chưa từng được mô tả khoa học chính thức và việc bán cho người có điều kiện lưu giữ tốt có thể giúp thúc đẩy công tác nghiên cứu. Họ cũng viện dẫn những ví dụ tích cực như khủng long “Sue” (T. rex) hiện đang được trưng bày ở Bảo tàng Field ở Chicago, hay mẫu vật “Apex” (Stegosaurus) đang được cho mượn tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ.

Sisson cùng công ty Fossilogic của mình đã phục dựng lại bộ xương, bổ sung những phần thiếu bằng công nghệ in 3D và gắn các xương thật vào khung kim loại cao cấp có thể tháo rời để phục vụ nghiên cứu. Theo Sotheby’s, điều này không chỉ giúp tăng giá trị mẫu vật, mà còn bảo tồn toàn vẹn đặc tính khoa học.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia tỏ ra lo ngại về "hiệu ứng Apex" sau thương vụ 45 triệu đô-la của một mẫu vật Stegosaurus năm ngoái, khiến giá thuê đất để khai quật cổ sinh và mua bán hóa thạch tăng vọt. Họ cảnh báo việc biến hóa thạch thành công cụ đầu tư có thể làm méo mó thị trường, đẩy các nhà nghiên cứu học thuật ra khỏi cuộc chơi vì không đủ nguồn lực tài chính.

Thực tế, một số tổ chức đã bắt đầu kêu gọi đầu tư vào hóa thạch như một loại "cổ phiếu sinh vật học". Ví dụ: cuối năm 2024, 2,75 triệu đô-la cổ phần đã được bán ra để tài trợ cho một cuộc khai quật Stegosaurus khác tại Wyoming, với kỳ vọng thu lời hàng chục triệu đô-la từ đấu giá trong tương lai.

Sự kiện đấu giá bộ xương Ceratosaurus sắp tới không chỉ là một câu chuyện về khoa học hay tài chính, mà còn đặt ra câu hỏi lớn: Ai thực sự là người nên sở hữu những phần di sản quý giá của Trái đất, và làm sao để cân bằng giữa giá trị học thuật và lợi nhuận thương mại?