NGHIÊN CỨU MỚI HỒI SINH CUỘC TRANH LUẬN VỀ TIỂU BẠO CHÚA "NANOTYRANNUS"

[Mê Khủng Long TV] Trong nghiên cứu mới, tiến sĩ Nick Longrich và cộng sự Evans Saitta cho rằng, Nanotyrannus là một danh pháp hợp lệ, gắn với một chi riêng biệt chứ không phải là những cá thể chưa trưởng thành của Tyrannosaurus rex.

Cụ thể, khi xem xét vòng sinh trưởng của xương trên các mẫu vật này, họ nhận thấy, càng về phía ngoài các vòng này có xu hướng xếp gần nhau hơn, cho thấy con vật đã gần như trưởng thành hoàn toàn chứ không phải một cá thể đang tuổi ăn tuổi lớn. Theo họ, nếu con vật chưa trưởng thành, khoảng cách giữa các vòng sinh trưởng sẽ khá lớn, thể hiện tốc độ sinh trưởng mạnh mẽ qua từng năm.

Mặt khác, họ cũng không tìm thấy các bằng chứng về các hóa thạch có đặc điểm trộn lẫn giữa Nanotyrannus và Tyrannosaurus, điều sẽ xảy ra nếu cả hai là một. Mỗi hóa thạch được họ khảo sát đều có thể xác định chắc chắn là Nanotyrannus hay Tyrannosaurus.

Nanotyrannus tấn công một con T. rex non. Tranh của Raul Martin.

Câu trả lời của tiến sĩ Nick Longrich lại khiến nhiều người bất ngờ: "Chà, thật ra là chúng ta có tìm thấy một con. Nhưng mẫu vật này được khai quật đã cách đây nhiều năm, nằm trong một chiếc hộp đựng những chiếc xương hóa thạch không xác định và sau đó bị lãng quên."

Chiếc hộp mà họ nói nằm trong một bảo tàng ở San Francisco. Mẫu vật mà họ cho là T. rex chưa trưởng thành là một chiếc xương sọ - nằm ở phần trán - với những đặc điểm giúp gắn nó với Tyrannosaurus rex nhưng không thấy ở Nanotyrannus. Ước tính kích thước dựa trên mẫu vật cho thấy con khủng long non này có hộp sọ dài khoảng 45cm và chiều dài cơ thể khoảng 5m.

Tiến sĩ Longrich giải thích: "Đúng, chỉ có một mẫu vật, và chỉ có một chiếc xương, nhưng cũng chỉ cần một mà thôi. Xương sọ của T. rex rất đặc biệt; không có xương sọ nào tương tự cả. T. rex chưa trưởng thành có tồn tại, chúng chỉ cực kỳ hiếm mà thôi, giống như các mẫu vật chưa trưởng thành của những loài khủng long khác."

Cuối cùng, nghiên cứu của họ kết luận, Nanotyrannus lancensis là một loài hoàn toàn riêng biệt với T. rex, có cấu trúc cơ thể nhìn chung nhẹ nhàng hơn, cặp chi sau dài thích hợp với lối săn mồi tốc độ, trong khi T. rex dựa vào kích thước và sức mạnh. Đôi tay của Nanotyrannus cũng to hơn của T. rex và có thể là một vũ khí lợi hại khi săn mồi. Cũng chính vì đôi tay này mà rất có thể, Nanotyrannus thậm chí không nằm trong họ bạo long, vốn gồm những loài khủng long săn mồi có đôi tay nhỏ như T. rex. Thay vào đó, nó có thể nằm trong một họ khác thuộc siêu họ bạo long.

Vậy các nhà cổ sinh vật học khác phản ứng thế nào với nghiên cứu mới về Nanotyrannus của Longrich và Saitta?

Thomas Carr, một chuyên gia về Tyrannosaurus rex, người từng chỉ ra đến 1.500 điểm khác nhau giữa T. rex chưa trưởng thành và T. rex trưởng thành (trong khi đó nghiên cứu mới của Longrich & Saitta chỉ nêu được 150 điểm khác biệt) nói rằng các tác giả của nghiên cứu mới không nắm vững những biến thiên trong quá trình sinh trưởng của các bạo long. Theo Carr, rõ ràng là giữa T. rex chưa trưởng thành và T. rex trưởng thành có rất nhiều điểm khác biệt và không thể dựa vào một số điểm khác biệt giữa một vài cá thể để đưa ra kết luận rằng chúng là hai loài riêng biệt. Mặt khác, hộp sọ của các mẫu vật được cho là Nanotyrannus vẫn sở hữu đặc điểm không thể lẫn vào đâu được của T. rex: đó là phần trán rộng và phần mõm hẹp, Carr nói với Live Science.

Thomas Holtz, nhà cổ sinh vật học tại Đại học Maryland đưa ra phản hồi có phần trung lập hơn. Ông nói rằng vấn đề chỉ được giải quyết nếu chúng ta tìm thấy những hóa thạch quan trọng như: một con Nanotyrannus đã trưởng thành hoàn toàn mà không phải là Tyrannosaurus; hoặc một con Tyrannosaurus từ 11-13 tuổi nhưng hoàn toàn không phải là Nanotyrannus.

David Hone, nhà cổ sinh vật học tại Đại học Queen Mary (Luân Đôn, Anh) cho rằng nghiên cứu mới chỉ nêu lại nhiều ý tưởng cũ nhưng không đưa ra thêm bằng chứng thuyết phục hơn, trong khi những ý tưởng mới cũng chưa thể hiện được sức nặng. Tuy nhiên, Hone đề xuất rằng các mẫu vật Nanotyrannus hay thậm chí là có thể cả những hóa thạch khác có thể chứng minh sự tồn tại của một loài Tyrannosaurus thứ hai, bên cạnh T. rex. Ông giải thích việc khám phá ra loài Tyrannosaurus thứ hai có thể "lấp đầy một số khoảng trống cũng như loại bỏ những điểm không nhất quán hiện nay". Nhưng để điều đó xảy ra thì cần phải có những luận cứ thật sự thuyết phục, đến mức có thể làm đảo lộn rất nhiều quan niệm và dữ liệu mà người khác đã xây dựng trong suốt nhiều năm trời, thậm chí nhiều thập niên.