KHỦNG LONG CỔ DÀI TUYỆT CHỦNG GIÚP TỔ TIÊN CHÚNG TA CÓ TRÁI CÂY ĐỂ ĂN?

[Mê Khủng Long] Mỗi lần bạn ăn trái cây, hãy nhớ đến những con khủng long chân thằn lằn (sauropod) đã tuyệt chủng.

Một nghiên cứu mới từ Đại học Bắc Arizona đã làm sáng tỏ vai trò của các loài khủng long chân thằn lằn ăn thực vật trong việc định hình hệ sinh thái. Những loài khủng long khổng lồ này được xem như những “kỹ sư hệ sinh thái”, khi chúng thay đổi môi trường bằng cách phá cây và tiêu thụ một lượng lớn thảm thực vật. Tuy nhiên, sự tuyệt chủng của chúng vào cuối kỷ Phấn trắng, khoảng 66 triệu năm trước, đã mở đường cho sự chuyển đổi lớn trong các khu rừng và tác động sâu sắc lên sự tiến hóa sau này.

Tranh của Mark Witton.

Sau khi khủng long tuyệt chủng, các khu rừng trở nên dày đặc hơn, ngăn cản ánh sáng mặt trời chạm đến tầng đáy. Tình trạng này thúc đẩy sự phát triển của hạt và trái cây lớn hơn, vì cây cối cần cạnh tranh ánh sáng một cách hiệu quả hơn. Những loài thực vật có hạt lớn có lợi thế sinh tồn, khi hạt lớn dễ nảy mầm và phát triển trong điều kiện thiếu sáng. Quá trình này không chỉ thay đổi cấu trúc thực vật mà còn ảnh hưởng đến động vật, bao gồm cả các loài linh trưởng tổ tiên của con người – những sinh vật phụ thuộc vào trái cây lớn như nguồn thức ăn chính.

Giáo sư Christopher Doughty, người đứng đầu nghiên cứu, giải thích: “Tầng dưới tăm tối của các khu rừng sau thời kỳ khủng long có thể không quan trọng lúc ban đầu, nhưng nó có thể đã dẫn trực tiếp đến sự tiến hóa của các loài linh trưởng tổ tiên ăn trái cây. Trước đó, kích thước hạt thực vật rất nhỏ và trái cây hiếm hoi, nhưng điều này đã thay đổi sau sự tuyệt chủng của khủng long.”

Nhóm nghiên cứu sử dụng mô hình mô phỏng để giải thích cách kích thước hạt tăng lên trong khoảng 65 triệu năm qua, dựa trên hiểu biết về cách các loài động vật lớn ảnh hưởng đến cấu trúc rừng. Thú vị hơn, khoảng 35 triệu năm trước, kích thước hạt bắt đầu giảm khi các loài động vật lớn quay trở lại và tái tạo tác động tương tự như khủng long trước đây, làm mở rộng tán rừng và giảm cạnh tranh ánh sáng.

Benjamin Wiebe, một nghiên cứu sinh trong nhóm, chia sẻ: “Đây là một ví dụ nổi bật cho thấy sự tuyệt chủng của khủng long không chỉ định hình môi trường thời đại của chúng mà còn ảnh hưởng dây chuyền đến hệ sinh thái trong hàng triệu năm.”

Nghiên cứu này, đăng tải trên tạp chí Palaeontology, nhấn mạnh vai trò then chốt của những sự kiện tuyệt chủng lớn trong việc định hình hệ sinh thái hiện tại, và giúp chúng ta hiểu sâu hơn về những yếu tố đã tạo nên thế giới sống ngày nay. Những kết quả nghiên cứu này cũng đặt ra góc nhìn mới về mối liên kết dài lâu giữa khủng long, thực vật và sự tiến hóa của động vật, kể cả tổ tiên của con người.