KHỦNG LONG "ĂN CỎ" HAY "ĂN THỰC VẬT"?

[Mê Khủng Long - Dinophile.vn] Nếu không cẩn thận, bạn có thể dùng sai thuật ngữ khi đề cập đến khủng long.

Ngày nay, khi đọc sách vở, báo chí, nghe tin trên truyền hình, chúng ta sẽ bắt gặp cụm từ "khủng long ăn cỏ" khá thường xuyên, được dùng với nghĩa đối lập cụm từ "khủng long ăn thịt". Bản thân tôi trước đây thỉnh thoảng cũng dùng cụm từ này một cách tương đối vô thức, cũng là do tiếp thu từ sách vở và phương tiện truyền thông. 

Một số thuật ngữ mà chúng ta hay dùng khi đề cập đến khủng long có thể không hoàn toàn chính xác.

Nếu tìm hiểu kỹ một chút, các bạn sẽ biết rằng "cỏ" theo định nghĩa khoa học là những loài thực vật thuộc bộ Hòa thảo (Poales), có sức sống mạnh mẽ và phạm vi sinh sống rất rộng ngày nay. Chúng có thể mọc dại ngoài tự nhiên hoặc được con người trồng cấy phục vụ nhiều mục đích khác nhau như trang trí vườn, làm mặt sân thi đấu thể thao, cung cấp thức ăn cho động vật trong nông nghiệp..

Tuy nhiên, có một điều mà không nhiều người biết: cỏ không xuất hiện đồng thời với khủng long. Trước đây, người ta thậm chí còn cho rằng khủng long chưa từng xơi cỏ bởi khi đó, hóa thạch cổ nhất của thực vật thuộc bộ Hòa thảo được tìm thấy chỉ có niên đại 55 triệu năm. Dần dần, những phát hiện mới đã đẩy thời điểm xuất hiện của bộ Hòa thảo lên xa hơn, chí ít là nằm trong Kỷ Phấn Trắng, cùng thời với một số loài khủng long phi điểu cũng sống trong kỷ này. Mới đây nhất, vi hóa thạch từ răng của một con khủng long mỏ vịt có danh pháp Equijubus từ Trung Quốc xác nhận bộ Hòa thảo đã có mặt trên Trái đất cách đây khoảng 113-100 triệu năm. 

Tuy nhiên, thời điểm đó vẫn còn cách khá xa so với thời điểm khủng long xuất hiện, tức khoảng 233 triệu năm trước. Do đó, khủng long đã xuất hiện trước cỏ và những loài khủng long ăn thực vật nằm giữa hai thời điểm này không thể lấy cỏ làm thức ăn.

Mặt khác, chúng ta biết rằng có những loài khủng long đã tiến hóa để sở hữu cái cổ rất cao và dài, khá chắc là không phải để ăn cỏ dưới mặt đất mà là để ăn lá ở trên ngọn cây cao. Chính vì thế, chúng ta không nên dùng cụm từ "khủng long ăn cỏ" để đối lập với "khủng long ăn thịt", mà nên chọn phương án an toàn hơn là "khủng long ăn thực vật". 

Tất nhiên, chắc chắn đã có một số loài khủng long ăn cỏ nhưng trừ khi chúng ta biết chính xác đó là loài nào thì không nên dùng "khủng long ăn cỏ" trong hầu hết các trường hợp!