KHÁM PHÁ LOÀI NGƯ LONG MỚI CÓ MÕM NHỌN NHƯ LƯỠI KIẾM TẠI DORSET, ANH

Tiến sĩ Dean Lomax cùng nhóm nghiên cứu từ Đại học Manchester dẫn đầu vừa công bố phát hiện một loài ngư long mới thuộc Họ Leptonectidae, từ một bộ xương gần như hoàn chỉnh được khai quật tại vùng Golden Cap, Dorset, Anh. Loài mới này được đặt tên là Xiphodracon goldencapensis, đánh dấu lần đầu tiên trong hơn một thế kỷ có một chi ngư long thời kỳ Jura sớm được mô tả từ khu vực này.

Phục dựng ngoại hình của Xiphodracon và môi trường sống của nó. Tranh của Bob Nicholls.

Bộ xương được phát hiện vào năm 2001 bởi nhà sưu tầm hóa thạch Chris Moore, bao gồm hộp sọ với hốc mắt lớn và mõm dài hình thanh kiếm. Chính vì thế, nhóm nghiên cứu đặt tên cho chi này là Xiphodracon, trong đó "xipho" bắt nguồn từ "xiphos" trong tiếng Hy Lạp, có nghĩa là "thanh kiếm", còn "dracon" có nghĩa là rồng. Tên loài goldencapensis đề cập đến địa danh Golden Cap.

Các nhà khoa học xác định hóa thạch này có niên đại thuộc Tầng Pliensbachian của Thế Jura sớm, khoảng từ 193 đến 184 triệu năm trước. Theo Tiến sĩ Lomax, đây là một phát hiện quan trọng giúp làm sáng tỏ quá trình thay đổi hệ động vật biển trong giai đoạn này.

Xiphodracon goldencapensis có chiều dài khoảng 3 mét, được cho là săn các loài cá và mực. Đáng chú ý, hóa thạch còn lưu giữ dấu vết có thể là phần còn lại của bữa ăn cuối cùng của cá thể này. Theo Tiến sĩ Erin Maxwell từ Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Stuttgart, bộ xương cho thấy dấu hiệu tổn thương nghiêm trọng ở xương chi và răng, có thể do bệnh lý hoặc chấn thương khi còn sống. Hộp sọ cũng mang dấu vết bị cắn, có khả năng bởi một loài ngư long lớn hơn, phần nào hé lộ nguyên nhân tử vong của cá thể này.

Một đặc điểm giải phẫu đặc biệt của loài mới là xương tuyến lệ quanh mũi có cấu trúc xương nhô ra như ngạnh, chưa từng được ghi nhận ở bất kỳ loài ngư long nào trước đây. Phát hiện này góp phần mở rộng hiểu biết về sự đa dạng hình thái trong nhóm ngư long Kỷ Jura.

Bộ xương và hộp sọ của Xiphodracon.

Giáo sư Judy Massare từ Đại học Bang New York tại Brockport nhận định rằng quần thể ngư long trước và sau thời kỳ Pliensbachian có sự khác biệt rõ rệt, không có loài nào trùng lặp dù môi trường sống tương đối giống nhau. Điều này cho thấy đã có một sự thay đổi lớn về đa dạng loài trong giai đoạn này, và Xiphodracon goldencapensis giúp xác định thời điểm diễn ra sự chuyển đổi đó, dù nguyên nhân vẫn chưa được làm rõ.

Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Papers in Palaeontology, cung cấp dữ liệu quan trọng về tiến hóa của ngư long và môi trường biển thời kỳ Jura tại Anh. Phát hiện này không chỉ bổ sung vào kho tàng hóa thạch phong phú của khu vực Dorset mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới về sự biến động sinh học trong lịch sử cổ sinh vật học.

Nguồn: Enrico de Lazaro, "Fossil of Long and Narrow-Snouted Ichthyosaur Uncovered in England" / Sci.News.