LOÀI DỰC LONG AZHDARCHIDAE ĐẦU TIÊN ĐƯỢC PHÁT HIỆN TẠI BRAZIL

Tại Brazil, các nhà cổ sinh vật học vừa công bố phát hiện một loài dực long mới, có tên khoa học là Galgadraco zephyrius. Đây là loài đầu tiên thuộc họ dực long Azhdarchidae được ghi nhận tại quốc gia Nam Mỹ này, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hiểu rõ hơn về sự phân bố và tiến hóa của nhóm sinh vật bay cổ đại này trong giai đoạn Thế Phấn Trắng muộn.

Phục dựng ngoại hình của Galgadraco và môi trường sống của chúng. Tranh của Matheus Gadelha.

Loài Galgadraco zephyrius được xác định sống vào khoảng 70 đến 67 triệu năm trước, thuộc Kỳ Maastricht muộn của Kỷ Phấn Trắng. Mẫu vật được phát hiện tại khu địa chất Serra da Galga, cách thành phố Uberaba khoảng 25km về phía Bắc. Đây cũng là nơi từng ghi nhận sự xuất hiện của loài khủng long cổ dài Uberabatitan ribeiroi, cho thấy khu vực này có giá trị cổ sinh vật học rất cao.

Theo nhóm nghiên cứu từ Bảo tàng Động vật học thuộc Đại học São Paulo, Azhdarchidae là họ dực long phổ biến và đa dạng nhất trong giai đoạn Turonian-Maastrichtian (94-66 triệu năm trước). Chúng thường xuất hiện ở các môi trường đất liền và được biết đến là những sinh vật bay lớn nhất từng tồn tại. Việc phát hiện một loài azhdarchid tại Loạt Bauru, một khu vực giàu hóa thạch thuộc Thế Phấn trắng Muộn, là điều được kỳ vọng, nhưng trước đó chưa từng ghi nhận.

Tên chi Galgadraco đề cập đến địa danh Sierra de Galga, ghép với "draco" nghĩa là "rồng" trong tiếng Latin. Tên loài zephyrius bắt nguồn từ Zéphuros, vị thần gió Tây trong thần thoại Hy Lạp. Theo ước tính của các nhà khoa học, loài dực long này có kích thước trung bình, với sải cánh khoảng 4-5m.

Mẫu định danh của Galgadraco.

Mẫu vật của Galgadraco zephyrius bao gồm phần xương hàm bị vỡ, nhưng vẫn đủ để xác định đặc điểm hình thái riêng biệt. Các nhà khoa học nhận thấy loài này có nhiều điểm tương đồng với Albadraco tharmisensis, một loài azhdarchid từng được phát hiện tại Romania. Những đặc điểm nổi bật bao gồm mặt cắt hình chữ V ở phần mõm, cạnh hàm tròn thấp, các hàng lỗ nhỏ đối xứng trên bề mặt hàm và chỉ số lỗ cao, tất cả đều ủng hộ cho mối quan hệ họ hàng gần giữa hai loài.

Phân tích phát sinh loài của nhóm nghiên cứu cho thấy Galgadraco zephyrius có thể là loài chị em với Albadraco tharmisensis. Điều này mở ra khả năng về sự phân bố rộng rãi của Họ Azhdarchidae giữa Nam Mỹ và châu Âu trong Thế Phấn Trắng muộn, mặc dù chưa có kết luận về cơ chế di cư hay phân tán.

Một điểm đáng chú ý khác trong nghiên cứu là sự xuất hiện của các mẫu vật nhỏ, có thể là cá thể non của loài dực long này. Việc tìm thấy hóa thạch của cá thể non cùng với cá thể trưởng thành là điều hiếm gặp, góp phần làm sáng tỏ thêm về vòng đời và môi trường sống của dực long azhdarchid.

Phát hiện này đã được công bố trong tạp chí khoa học Papers in Palaeontology, qua bài viết của Ariovaldo A. Giaretta và cộng sự. Đây là một đóng góp quan trọng cho ngành cổ sinh vật học Brazil, đồng thời bổ sung dữ liệu hóa thạch toàn cầu về các loài dực long.