LOÀI HẬU ĐẦU LONG MỚI ĐƯỢC CÔNG BỐ TẠI MỸ

Brontotholus là một chi khủng long thuộc Họ Hậu đầu long (Pachycephalosauridae) vừa mới đặt tên từ những hóa thạch được khai quật từ các thành hệ Two Medicine và Oldman, bang Montana, Mỹ. Hiện chi này chỉ có một loài duy nhất, B. harmoni. 

Phục dựng ngoại hình của Brontotholus harmoni. Tranh của Angeloraptorex230.

Mẫu định danh của Brontotholus, ký số MOR 480, được Bob Makela khám phá vào năm 1987. Ban đầu, nó được cho là những mẫu vật hậu đầu long chuyển tiếp giữa Stegoceras và Pachycephalosaurus, rồi sau đó lại được gán cho một chi hậu đầu long khác là Hanssuesia sternbergi vào năm 2003. 

Năm 2025, nhà cổ sinh vật học Cary Woodruff cùng các cộng sự đã thành lập chi/loài mới Brontotholus harmoni khi mô tả lại các hóa thạch này. Tên chi Brontotholus được ghép giữa "bronto" có nghĩa là "sấm" và "tholus" có nghĩa là "mái vòm". Cái tên này dựa trên Thunderdome (mái vòm sấm) trong bộ phim Mad Max Beyond Thunderdome (1985). Trong khi đó, tên loài harmoni dùng để vinh danh chuyên gia xử lý hóa thạch quá cố Robert 'Bob' Harmon, người đã có nhiều năm làm việc tại Bảo tàng Rockies. 

Mẫu định danh của Brontotholus được ước tính có chiều dài cơ thể khoảng 3,8 mét, khiến nó trở thành chi hậu đầu long lớn thứ ba ở Bắc Mỹ, sau Pachycephalosaurus và Platytholus. Mẫu vật MOR 453 là cá thể lớn nhất được gán cho chi Brontotholus, được xác định là cá thể gần trưởng thành dựa trên phân tích mô học xương. Woodruff và các cộng sự đã dựa vào so sánh hình thái để giả định rằng mẫu định danh cũng đạt đến giai đoạn phát triển tương tự, do họ không thể thực hiện quét CT độ phân giải cao hoặc phân tích mô học xương dựa trên vật liệu hóa thạch hiện có.

Brontotholus là chi hậu đầu long mới thứ hai được công bố trong năm nay, sau Zavacephale tại Mông Cổ.