LOÀI THỦY CẦM CỔ NHẤT TỪNG BIẾT ĐÃ SỐNG Ở NAM CỰC 69 TRIỆU NĂM TRƯỚC

[Mê Khủng Long] Các nhà cổ sinh vật học từ Hoa Kỳ và Úc đã phát hiện và mô tả một hộp sọ gần như hoàn chỉnh của loài Vegavis iaai, một loài chim lặn dùng chân để bơi sống ở Nam Cực cuối Kỷ Phấn Trắng, khoảng từ 69,2 đến 68,4 triệu năm trước. Hóa thạch mới cung cấp cái nhìn sâu sắc về sinh thái học dinh dưỡng của loài chim này và cho thấy các đặc điểm hình thái học ủng hộ việc xếp chúng vào nhóm thủy cầm trong chim hiện đại (crown bird).

Vegavis iaai lần đầu tiên được phát hiện cách đây hai thập kỷ bởi một nhóm nghiên cứu do các nhà cổ sinh vật học từ Đại học Texas tại Austin dẫn đầu. Vào thời điểm đó, loài này được đề xuất là một thành viên sớm của chim hiện đại và được cho là thuộc nhóm thủy cầm.

Tuy nhiên, chim hiện đại rất hiếm trước khi sự kiện tuyệt chủng cuối Kỷ Phấn Trắng, và các nghiên cứu gần đây đưa ra nhiều nghi vấn về vị trí tiến hóa của Vegavis iaai.

Vegavis iaai, tranh của Mark Witton.

"Ít có loài chim nào có thể khởi đầu nhiều cuộc tranh cãi giữa các nhà cổ sinh vật học như Vegavis," Giáo sư Christopher Torres từ Đại học Thái Bình Dương nói. "Hóa thạch mới này sẽ giúp giải quyết nhiều tranh cãi đó. Tranh cãi lớn nhất chính là: Vegavis iaai đứng ở đâu trong gia phả của các loài chim?"

Hộp sọ gần như hoàn chỉnh của Vegavis iaai được thu thập trong một cuộc thám hiểm năm 2011 của Dự án Cổ sinh vật học Bán đảo Nam Cực. Giáo sư Torres và các đồng nghiệp của ông đã tạo ra một bản phục dựng ba chiều gần như hoàn chỉnh của mẫu vật mới này. Phân tích của nhóm tiết lộ hình dạng não điển hình của chim, ủng hộ việc xếp Vegavis iaai vào nhóm thủy cầm và là họ hàng gần gũi của vịt, ngỗng.

Tuy nhiên, nghiên cứu cũng cho thấy loài chim này có một cái mỏ mảnh mai, nhọn và được điều khiển bởi các cơ hàm mạnh mẽ, một đặc điểm không giống với các loài chim nước khác mà giống với các loài chim lặn hơn.

Phục dựng 3D của hộp sọ Vegavis iaai mới phát hiện.

"Hóa thạch này nhấn mạnh rằng Nam Cực còn rất nhiều điều để kể về những giai đoạn đầu tiên của sự tiến hóa của các loài chim hiện đại," Giáo sư Patrick O'Connor từ Đại học Ohio cho biết. "Các loài chim được biết đến từ các nơi khác trên hành tinh vào cùng thời điểm đó hầu như không thể nhận ra theo tiêu chuẩn của các loài chim hiện đại."

Ông nói tiếp: "Hơn nữa, đa phần các địa điểm hiếm hoi có thể bảo quản những hóa thạch chim mong manh cũng chỉ có những mẫu vật với độ hoàn chỉnh chỉ đủ để đưa ra những gợi ý rất nhỏ về danh tính của chúng. Và những nơi có dữ liệu hóa thạch đáng kể về chim cuối Kỷ Phấn Trắng, như Madagascar và Argentina, tiết lộ một nhóm những loài chim kỳ dị, nay đã tuyệt chủng với răng và đuôi dài, có họ hàng rất xa với các loài chim hiện đại."

"Nhưng có vẻ như có điều gì đó rất khác đã xảy ra ở các vùng xa xôi ở Nam Bán cầu, đặc biệt là ở Nam Cực."

Nghiên cứu được công bố hôm nay trên tạp chí Nature.