PHÁT HIỆN KHỦNG LONG CỔ DÀI KỶ TAM ĐIỆP TẠI ARGENTINA

Dinoman tháng 10 20, 2025

Các nhà cổ sinh vật học vừa công bố phát hiện một loài khủng long cổ dài mới thuộc Kỷ Tam Điệp tại khu vực phía Bắc Argentina.

Phục dựng ngoại hình và môi trường sống của Huayracursor. Tranh của Jorge Blanco.

Được đặt tên là Huayracursor jaguensis, loài này thuộc nhóm Sauropodomorpha ("dạng chân thằn lằn"), nhóm khủng long ăn thực vật có cổ tương đối dài và là tiền thân của khủng long chân thằn lằn (Sauropoda) sau này. Phát hiện này được thực hiện tại địa điểm Quebrada Santo Domingo, thuộc lưu vực Northern Precordillera, một khu vực khảo cổ mới được xác định trong dãy Andes tỉnh La Rioja.

Theo nhóm nghiên cứu do tiến sĩ Martin Hechenleitner dẫn đầu, Huayracursor jaguensis sống vào khoảng 230 triệu năm trước, trong giai đoạn Carnian của Thế Tam Điệp muộn. Đây là thời kỳ quan trọng trong tiến trình tiến hóa của động vật bốn chân, đánh dấu sự xuất hiện sớm của nhiều nhóm lớn, bao gồm cả khủng long.

Bộ xương gần như hoàn chỉnh của loài khủng long này cho thấy nó có kích thước lớn hơn và cổ dài hơn đáng kể so với các loài cùng thời. Đây là bằng chứng sớm nhất về sự đồng thời giữa việc tăng khối lượng cơ thể và kéo dài cổ trong quá trình tiến hóa của Sauropodomorpha. Điều này cho thấy những đặc điểm hình thái quan trọng này đã xuất hiện ngay từ thời kỳ đầu của khủng long.

Ngoài Huayracursor jaguensis, nhóm nghiên cứu còn phát hiện nhiều hóa thạch khác tại cùng địa điểm, bao gồm các loài rhynchosaur, cynodont và aetosaur. Những hóa thạch này củng cố giả thuyết rằng khu vực khảo cổ mới này thuộc niên đại Carnian, mở rộng phạm vi địa lý và đa dạng sinh học của hệ động vật thời kỳ đầu của khủng long.

Trước đây, các ghi nhận về khủng long thời kỳ Carnian chủ yếu đến từ hai lưu vực khảo cổ lớn ở Nam Mỹ: Ischigualasto-Villa Unión ở phía tây Argentina và Paraná ở miền nam Brazil. Các địa điểm này đã cung cấp nhiều mẫu vật của các nhóm khủng long sớm như Ornithischia, Herrerasauridae, Theropoda và Sauropodomorpha. Tuy nhiên, phần lớn các loài Sauropodomorpha được biết đến đều có kích thước nhỏ, cổ ngắn và di chuyển bằng hai chân.

Phát hiện mới tại Quebrada Santo Domingo không chỉ bổ sung một loài mới vào danh sách các khủng long cổ dài mà còn mở ra tiềm năng khảo cổ học lớn tại lưu vực Northern Precordillera. Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Nature vào ngày 15 tháng 10 năm 2025, góp phần làm sáng tỏ thêm quá trình tiến hóa sớm của khủng long trong Kỷ Tam Điệp.