"GIỚI NHÀ GIÀU ĐANG MUA SẠCH HÓA THẠCH T. REX"

[Mê Khủng Long] Một nghiên cứu mới cho thấy số lượng hóa thạch Tyrannosaurus rex dành cho nghiên cứu khoa học ngày càng giảm vì những người giàu có đang mua chúng cho bộ sưu tập cá nhân của họ.

Hóa thạch khủng long đã trở thành tâm điểm trong nhiều cuộc đấu giá cao cấp, với các bộ xương gần như hoàn chỉnh được bán với giá hàng chục triệu đô-la. Tuy nhiên, việc mua bán hóa thạch khủng long của tư nhân có thể khiến nhiều bí ẩn về khủng long sẽ mãi mãi không được giải đáp khi các nhà cổ sinh vật học không có quyền tiếp cận với những mẫu vật quý giá.

Sue the T. rex, hiện thuộc sở hữu của Bảo tàng Field ở Chicago.

Nhà nghiên cứu Thomas Carr, phó giáo sư sinh học tại Carthage College và giám đốc Viện Cổ sinh vật học Carthage ở Wisconsin và là một trong những chuyên gia hàng đầu về T. rex, chỉ ra rằng hiện nay có nhiều mẫu vật T. rex có giá trị khoa học nằm trong sở hữu tư nhân hoặc thương mại hơn là trong các bảo tàng công cộng và các tổ chức công khác. Carr nói rằng tình trạng này "gây nản lòng và bực bội," và ông đặc biệt lo ngại về việc các nhà sưu tập tư nhân đang sở hữu nhiều mẫu vật T. rex chưa trưởng thành.

Theo Carr, việc nghiên cứu giai đoạn chưa trưởng thành của T. rex bị giới hạn nghiêm trọng bởi dữ liệu hóa thạch nghèo nàn, và việc mất đi các mẫu vật này gây ra tổn thất khoa học nặng nề nhất. Ông nói rằng ở thời điểm hiện tại, hiểu biết của chúng ta về một trong những khía cạnh sinh học cơ bản nhất của T. rex đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi những khoản lời kếch xù từ việc bán hóa thạch.

Carr đã công bố nghiên cứu của mình về thực trạng trên với tiêu đề "Tyrannosaurus rex: Một loài đang bị đe dọa" vào ngày 10 tháng Tư trên tập san Palaeontologia Electronica.

Để hiểu rõ hơn tác động của thị trường tư nhân đối với số lượng hóa thạch T. rex mà các nhà nghiên cứu có thể tiếp cận, Carr tập trung vào những mẫu vật mà ông mô tả là "có giá trị khoa học thông tin" — bao gồm hộp sọ, bộ xương, và các mẫu xương rời mà các nhà nghiên cứu thường sử dụng để nghiên cứu sự phát triển và thay đổi của T. rex theo thời gian.

Stan the T. rex, mẫu vật T. rex đắt nhất từng được đem ra bán đấu giá.

Carr đã tiến hành kiểm kê các mẫu vật "có giá trị khoa học thông tin" thuộc sở hữu công và tư nhân bằng cách tìm kiếm trong các sách, hồ sơ bảo tàng, bài báo tin tức, hồ sơ đấu giá, các báo cáo truyền miệng và nhiều nguồn khác. Ông phát hiện tổng cộng có 61 mẫu vật trong các tổ chức công cộng và 71 mẫu vật, bao gồm 14 mẫu vật chưa trưởng thành, thuộc sở hữu tư nhân — đây có thể là con số thấp hơn thực tế do "tính chất bí mật" của thị trường tư nhân và những phát hiện mới hàng năm, theo nghiên cứu.

Các mẫu vật thu thập từ thị trường thương mại đôi khi được chuyển đến các bảo tàng công, dưới dạng cho mượn hoặc sau khi được chính các bảo tàng mua lại. Nhưng Carr nhận thấy rằng chỉ có 11% số hóa thạch T. rex được thu thập thương mại hiện đang nằm trong các tổ chức công cộng, và các công ty thương mại hiện đang phát hiện số lượng hóa thạch T. rex nhiều gấp đôi so với các bảo tàng.

Carr cũng lưu ý rằng việc mua bán hóa thạch khủng long tư nhân không chỉ giới hạn ở T. rex. Thị trường hóa thạch xa xỉ bao gồm nhiều loại khủng long khác — mẫu hóa thạch đắt nhất từng được bán là một con Stegosaurus, được đấu giá với giá 44,6 triệu đô la vào năm 2024. (Hiện mẫu vật này đang được cho mượn tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ ở Thành phố New York). Carr hy vọng nghiên cứu của ông sẽ truyền cảm hứng cho các nhà nghiên cứu khác tìm hiểu cách thị trường thương mại tác động đến các giống loài cổ đại khác, giống như ông đã làm đối với T. rex.

Black Beauty, một mẫu vật T. rex tuyệt đẹp khác hiện đang thuộc sở hữu của Bảo tàng Cổ sinh vật học Royal Tyrrell.

Thomas Holtz, Jr., một nhà cổ sinh vật học về động vật có xương sống tại Đại học Maryland từng nghiên cứu các thay đổi trong quá trình phát triển của Tyrannosaurus cho biết, ông cảm thấy "thất vọng" khi phát hiện nhiều mẫu vật quan trọng giúp làm sáng tỏ những thay đổi đó không thể tiếp cận được.

"Tương tự như Carr, tôi lo ngại không chỉ vì có những mẫu vật tốt không thể tiếp cận cho các nhà nghiên cứu, mà đặc biệt là các mẫu vật chưa trưởng thành và đang phát triển lại chiếm tỷ lệ cao trong các mẫu vật thương mại," Holtz nói với Live Science.

Trong khi đó, David Hone, một nhà nghiên cứu động vật học tại Đại học Queen Mary, nói với Live Science rằng mặc dù ông rất mong muốn thấy nhiều mẫu vật hơn trong các bộ sưu tập công cộng, nhưng ông không lo lắng về việc buôn bán hóa thạch T. rex như Carr.

"Theo tôi, không có nhiều điều thực tế có thể làm được để ngăn chặn thị trường thương mại như thế này," Hone nói. "Và mặc dù tôi chắc chắn muốn thấy nhiều mẫu vật hơn trong các bộ sưu tập công cộng, nhưng vẫn còn khá nhiều mẫu vật có thể được nghiên cứu. Vả lại, có những thứ hiếm hơn và quan trọng hơn đang bị buôn bán bất hợp pháp khiến tôi lo lắng nhiều hơn," ông nói — ngụ ý về việc các hóa thạch từ Brazil và Mông Cổ, bao gồm cả khủng long, đang bị buôn lậu trái phép ra khỏi các quốc gia này.

Nguồn: Patrick Pester, "'Dispiriting and exasperating': The world's super rich are buying up T. rex fossils and it's hampering research" / Live Science.