CÔNG BỐ NGHIÊN CỨU VỀ HÓA THẠCH KHỦNG LONG ĐẦU TIÊN CỦA CAMPUCHIA

Một nhóm các nhà khoa học quốc tế vừa công bố nghiên cứu về hóa thạch khủng long đầu tiên tại Vương quốc Campuchia, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực cổ sinh vật học khu vực Đông Nam Á. Mẫu vật là một xương mác (fibula) của khủng long chân thằn lằn, được tìm thấy trên đảo Koh Paur thuộc tỉnh Koh Kong, phía Tây Nam Campuchia. Đây là lần đầu tiên một phần xương khủng long được xác nhận tại quốc gia này, mở ra tiềm năng khảo cổ học lớn trong các thành hệ trầm tích phi đại dương của vùng.

Mẫu xương được phát hiện vào tháng Bảy năm 2021 sau khi Sở Môi trường tỉnh Koh Kong cung cấp thông tin cho Bộ Môi trường Campuchia. Sau quá trình khảo sát, mẫu vật được khai quật vào tháng Mười một năm 2022 rồi chuyển về Phnom Penh để xử lý và nghiên cứu chi tiết vào tháng Ba năm 2023. Mẫu vật nằm trong lớp đá sa thạch mịn màu nâu xám, thuộc Thành hệ Grès Supérieurs, một chuỗi trầm tích phi đại dương dày, hình thành trong Thế Jura muộn đến Thế Phấn trắng sớm.

Hóa thạch khủng long đầu tiên của Campuchia.

Dựa trên đặc điểm hình thái học, đặc biệt là mào trước trong (anteromedial crest) phát triển rõ rệt, các nhà nghiên cứu xác định mẫu vật thuộc nhóm Euhelopodidae trong nhánh Titanosauriformes, một nhánh của khủng long chân thằn lằn, phổ biến ở Đông Á trong Thế Phấn trắng sớm. Việc định danh này được thực hiện thông qua so sánh với các mẫu vật đã biết từ Trung Quốc và Thái Lan.

Niên đại địa tầng của lớp đá chứa mẫu vật được xác định là Thế Phấn trắng sớm, dựa trên các bằng chứng cổ thực vật và cổ phấn hoa từ khu vực Bokor gần đó. Các loài thực vật hóa thạch như Gleichenoides, Leckenbya và Sphenopteris, cùng với các phấn hoa đặc trưng, cho thấy sự tương đồng với Thành hệ Neocomian ở Malaysia. Một số địa điểm khác trong vùng cũng cung cấp dữ liệu hỗ trợ cho niên đại này.

Mặc dù có sự tương đồng với nhóm Khorat ở đông bắc Thái Lan, các dòng chảy cổ cho thấy khu vực Koh Kong là một bồn địa trầm tích riêng biệt. Điều này khiến việc so sánh trực tiếp với các Thành hệ ở Thái Lan gặp nhiều khó khăn về mặt địa tầng học. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng Thành hệ Grès Supérieurs ở Campuchia có thể tương đương về mặt niên đại với một số phần của nhóm Khorat.

Phát hiện này không chỉ có ý nghĩa đối với Campuchia mà còn đóng góp vào hiểu biết chung về sự phân bố khủng long tại Đông Nam Á. Trước đó, các hóa thạch khủng long đã được ghi nhận tại Lào, Thái Lan và Malaysia, nhưng Campuchia vẫn là một khoảng trống trên bản đồ cổ sinh vật học. Việc phát hiện mẫu xương này cho thấy các thành hệ phi đại dương dày ở phía Tây Nam Campuchia có thể là nguồn hóa thạch động vật có xương sống từ Đại Trung sinh.

Các nhà khoa học kỳ vọng rằng phát hiện này sẽ thúc đẩy các hoạt động khảo sát và nghiên cứu sâu hơn tại Campuchia, đặc biệt là trong các Thành hệ Grès Supérieurs. Với tiềm năng lớn chưa được khai thác, Campuchia có thể trở thành một điểm nóng mới trong nghiên cứu cổ sinh vật học khu vực, góp phần làm sáng tỏ lịch sử tiến hóa của các loài khủng long tại châu Á.

Nguồn: Vanchan Lim và cộng sự, "The First Dinosaur from the Kingdom of Cambodia: A Sauropod Fibula from the Lower Cretaceous of Koh Kong Province, South-Western Cambodia" / Fossil Studies.