CÔNG BỐ HAI LOÀI DỰC LONG HỌ AZHDARCHIDAE MỚI TỪ MÔNG CỔ

Các nhà cổ sinh vật học vừa công bố hai loài dực long thuộc Họ Azhdarchidae mới, được khai quật từ Thành hệ Bayanshiree có niên đại Kỷ Phấn trắng muộn tại vùng sa mạc Gobi, phía đông Mông Cổ. Hai loài này được đặt tên là Gobiazhdarcho tsogtbaatari và Tsogtopteryx mongoliensis, đều thuộc nhóm dực long không răng, có khả năng kiếm ăn trên mặt đất.

Phục dựng ngoại hình và môi trường sống của hai loài dực long mới Gobiazhdarcho tsogtbaatari và Tsogtopteryx mongoliensis (nhỏ hơn). Xa xa là một nhóm khủng long Gobihadros đang uống nước. Tranh của Zhao Chuang.

Theo nhóm nghiên cứu do nhà cổ sinh vật học Chu Huyền Vũ (Đại học Thạch Hà Tử) dẫn đầu, Họ Azhdarchidae là một nhánh đặc biệt trong Pterosauria, nhóm động vật có xương sống đầu tiên tiến hóa khả năng bay chủ động. Nhóm này hiện bao gồm ít nhất 17 loài được mô tả, nổi bật với các đốt sống cổ kéo dài và gai thần kinh tiêu biến.

Các thành viên của Họ Azhdarchidae từng phân bố rộng khắp thế giới trong giai đoạn Turonian đến Maastrichtian của Thế Phấn trắng muộn. Chúng được biết đến là nhóm dực long đa dạng và phổ biến nhất thời kỳ này, với đặc điểm hàm không răng và lối sống thiên về mặt đất hơn so với các nhóm dực long khác.

Một số đại diện nổi bật của họ này bao gồm Quetzalcoatlus, Arambourgiania và Hatzegopteryx, những chi có sải cánh lên tới 10–11 mét. Chúng được xem là những sinh vật bay lớn nhất từng tồn tại.

Hai mẫu vật mới được thu thập trong các cuộc khảo sát cổ sinh do Bảo tàng Khoa học Tự nhiên Hayashibara phối hợp với Trung tâm Cổ sinh Mông Cổ thực hiện vào các năm 1993 và 1995. Mẫu Tsogtopteryx mongoliensis được tìm thấy tại địa điểm Bayshin Tsav, bao gồm một đốt sống cổ giữa gần như hoàn chỉnh. Trong khi đó, Gobiazhdarcho tsogtbaatari được khai quật tại khu vực Burkhant, gồm đốt atlantoaxis, đốt sống cổ III và một phần đốt sống cổ giữa.

Theo phân tích, Gobiazhdarcho tsogtbaatari là một thành viên cỡ trung (sải cánh 3,0–3,5 mét) thuộc dòng tiến hóa dẫn đến Quetzalcoatlus và Arambourgiania. Ngược lại, Tsogtopteryx mongoliensis thuộc dòng dõi của Hatzegopteryx và có kích thước nhỏ bất ngờ, với sải cánh dưới 2 mét, chỉ lớn hơn mẫu azhdarchid Hornby từ Canada (1,6 mét).

Phát hiện này giúp lấp đầy khoảng trống thời gian trong lịch sử tiến hóa của họ Azhdarchidae, đồng thời củng cố mô hình tồn tại đồng thời của nhiều loài azhdarchid có kích thước khác nhau trong cùng một hệ tầng địa chất. Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí khoa học PeerJ.

Nguồn: Enrico de Lazaro, "Two New Species of Pterosaurs Discovered in Mongolia" / Sci.News.