LỰC CẮN CỦA KHỈ ĐỘT GẤP ĐÔI SƯ TỬ, CHÍNH XÁC HAY KHÔNG?

[Mê Khủng Long] Lực cắn của khỉ đột (gorilla) có thật sự gấp đôi của sư tử?

Như mọi người cũng đã biết thì thời gian vừa rồi có trend "100men vs. 1 gorilla" rất nổi trên mạng, thu hút nhiều ý kiến bàn luận. Hầu hết mọi người đều đồng ý rằng sức mạnh thể chất của khỉ đột vượt trội so với người và một trong những thông số thường được dùng để thể hiện điều đó chính là lực cắn. Rất nhiều người trích dẫn các nguồn trên mạng cho thấy lực cắn của khỉ đột là 1300psi, gấp đôi so với sư tử (chỉ 650psi). Bản thân Dinoman cũng sử dụng các thông số này trong video bàn về chủ đề "100 men vs. 1 gorilla" trên kênh Mê Khủng Long TV.

Gorilla rất mạnh so với con người, nhưng thông tin nó có lực cắn mạnh gấp đôi sư tử không chính xác.

Tuy nhiên, từ phản hồi của một số người xem cũng như tìm hiểu sau đó của Dinoman thì các thông số trên có lẽ không có tính xác thực và không ổn cho lắm. Psi là đơn vị đo áp suất, không phải đo lực và theo một bạn có chuyên môn về nghiên cứu động vật, không ai dùng psi trong các nghiên cứu tử tế về lực cắn của động vật cả. Thay vào đó họ dùng newton - N. Việc sử dụng psi nếu có chỉ là để dùng xem xét sự phân bố của lực tại những khu vực khác nhau chứ không thể đại diện cho lực cắn của toàn bộ hàm. Một nhầm lẫn tương tự là dùng các đơn vị đo trọng lượng như kg hay tấn để thể hiện lực cắn, cái này có thể do bị lẫn lộn giữa kg với kgf (kilogram-force), và bản thân kgf cũng không phải đơn vị đo lực tiêu chuẩn hiện nay.

Dựa trên bảng lực cắn của các loài trong Tông Người (Homini) theo nghiên cứu năm 2013 của Carolyn M. Eng, Daniel E. Lieberman, Katherine D. Zink và Michael A. Peters, thì lực cơ (muscle force, lực tạo ra bởi các cơ nhai khi cắn) trung bình của khỉ đột là ~4051N, còn lực cắn M2 (M2 bite force, lực cắn được đo tại răng hàm thứ 2) trung bình là ~3420N. Các cá thể đực có thể đạt lực cắn lớn hơn, bao gồm lực cơ là ~4991N và lực cắn M2 là ~4067N. Trong khi đó, theo một nghiên cứu năm 1991 của J. J. Thomason, sư tử có thể đạt lực cắn tại "carnassial notch" (khía răng hàm dùng để cắt thịt) là ~4167N.

Lực cắn của các loài trong Tông Người. Nguồn: Eng et al., 2013.

Lực cắn của một số loài thú săn mồi, trong đó có sư tử. Nguồn: Thomason et al., 1991.

Cần lưu ý rằng, cấu trúc hàm của các động vật khác nhau thường không giống nhau và do đó việc so sánh có thể khập khiễng. Nhưng nhìn chung, lực cắn của khi đột tuy mạnh thì mạnh thật nhưng không đến nỗi gấp đôi sư tử như khi sử dụng số liệu từ các nguồn không chuẩn.

Dẫu vậy thì lực cắn của khỉ đột vẫn rất mạnh so với người. Muscle force và M2 bite force của người lần lượt là ~816N và ~825N (đáng chú ý, lực cắn của nữ giới loài người theo nghiên cứu này mạnh hơn nam giới, thế nên bảo phái yếu chứ cắn không hề yếu chút nào đâu). So với nhau thì khỉ đột cắn mạnh gấp khoảng 5-6 lần người.

Từ vụ việc này Dinoman xin rút kinh nghiệm về sử dụng số liệu liên quan tới các so sánh. Xin chân thành cảm ơn góp ý và thông tin bổ sung của các bạn Hieu Nguyen, Nguyenpeachiew, giganotosauruscarolinii2924.