"DANH PHÁP THÙNG RÁC" LÀ GÌ?

[Mê Khủng Long TV] Danh pháp thùng rác là một thuật ngữ trong phân loại học, dùng để chỉ một danh pháp chứa tất cả những mẫu vật mà người phân loại cảm thấy không phù hợp để xếp vào bất kỳ danh pháp nào khác. 

Danh pháp thùng rác thường được định nghĩa bằng những đặc điểm giống nhau bề ngoài giữa các mẫu vật được gán vào danh pháp đó, hay chỉ đơn giản là vì mẫu vật đó thiếu một hoặc nhiều đặc điểm để được gán vào những danh pháp khác.

Đối với khủng long, tình trạng danh pháp thùng rác khá phổ biến bởi bản chất rời rạc và ít ỏi của hóa thạch, với những mẫu vật chỉ có duy nhất một khúc xương hoặc một chiếc răng nên không thể phán định đó chính xác là chi/loài khủng long nào.

Chăng hạn, vào năm 1924, tại Algeria thuộc Pháp, người ta tìm thấy hai chiếc răng khủng long ăn thịt. Nhưng vào lúc đó chỉ răng thôi thì không đủ để xác định chi/loài, thế nên hai nhà địa chất học người Pháp là Charles Depéret và Justin Savornin đã gán hai chiếc răng vào chi Megalosaurus, đồng thời thành lập một loài mới trong chi này là Megalosaurus saharicus. Về sau, khi tìm thấy được một phần hộp sọ hóa thạch có răng của Carcharodontosaurus và xác định đây là một chi mới hoàn toàn, những chiếc răng được tìm thấy vào năm 1924 ở Algeria (có đặc điểm tương tự răng trên hộp sọ Carcharodontosaurus) mới được xác định lại là của Carcharodontosaurus.

Danh pháp Megalosaurus cũng từng được dùng để "chứa" các mẫu vật ban đầu của Dilophosaurus, dựa vào tỷ lệ chi tương đồng giữa mẫu định danh của Dilophosaurus và Megalosaurus. Do đó, danh pháp hai phần ban đầu của Dilophosaurus là Megalosaurus wetherilli. Phải đến sau khi Welles nghiên cứu kỹ hơn xương của các loài theropod ở Bắc Mỹ và châu Âu, Welles mới nhận ra các mẫu vật này không thuộc về chi Megalosaurus và do đó cần một danh pháp mới. Từ đó Dilophosaurus ("thằn lằn hai mào") mới chính thức ra đời.

Troodon cũng là một trường hợp danh pháp thùng rác nổi tiếng khác. Nhiều mẫu vật từng được gán cho chi này về sau được xác định lại là những chi/loài riêng và gán sang nhiều danh pháp mới như Stenonychosaurus, Latenivenatrix và Pectinodon.

Bạn còn biết trường hợp danh pháp thùng rác nào không? Cùng bình luận nhé!