DỰC LONG TRỞ THÀNH KẺ CHIẾN THẮNG NHỜ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU CUỐI KỶ TAM ĐIỆP

[Mê Khủng Long] Các loài bò sát bay cổ đại – tiền thân của dực long – có thể là những sinh vật chiến thắng trước sự thay đổi khí hậu toàn cầu vào cuối Kỷ Tam Điệp, theo một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Nature Ecology & Evolution. Nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học đến từ Đại học Birmingham, UCL (Anh) và Friedrich-Alexander-Universität (Đức).

Biến đổi khí hậu cuối Kỷ Tam Điệp có thể là nguyên nhân chính dẫn đến việc dực long chiếm lĩnh bầu trời trong phần lớn Đại Trung sinh.

Nghiên cứu kết hợp dữ liệu hóa thạch của hai nhóm sinh vật cổ: dực long (bò sát bay) và lagerpetid (các loài thuộc họ Lagerpetidae, một nhóm bò sát sống trên cạn, có kích thước từ bằng chuột đến cỡ chó nhỏ, từng là họ hàng gần nhất của dực long). Lagerpetid sống trong môi trường đa dạng hơn, kể cả những vùng khô hạn thuộc siêu lục địa Pangaea, còn dực long ban đầu chỉ xuất hiện ở những khu vực ẩm thấp gần xích đạo - như nơi nay là Ý, Áo và phía Tây Nam nước Mỹ.

Vào cuối Kỷ Tam Điệp, khí hậu toàn cầu bắt đầu thay đổi theo hướng ấm và ẩm hơn, lan rộng ra ngoài vùng xích đạo. Sự chuyển đổi khí hậu này mở ra các "hành lang rừng" – những dải thực vật liên tục – cho phép dực long mở rộng phạm vi sinh sống lên các vùng vĩ độ cao hơn, như nơi nay là Greenland và Nam Mỹ.

Theo Tiến sĩ Davide Foffa (ĐH Birmingham), đây là bằng chứng cho thấy sự thích nghi khí hậu đóng vai trò quan trọng trong thành công tiến hóa của dực long. Từ những sinh vật có cánh yếu ớt sống trên ngọn cây vùng nhiệt đới, chúng nhanh chóng chiếm lĩnh bầu trời toàn cầu.

Tiến sĩ Emma Dunne, đồng tác giả từ Đức, nhấn mạnh rằng biến đổi khí hậu không chỉ là động lực gây biến động đa dạng sinh học ngày nay, mà còn đóng vai trò trung tâm trong lịch sử tiến hóa cổ đại - chỉ trong những năm gần đây, nhờ mô hình khí hậu cải tiến, giới cổ sinh học mới hiểu rõ hơn ảnh hưởng của khí hậu đến các nhóm động vật hóa thạch lớn như dực long.

Trong khi đó, Tiến sĩ Alessandro Chiarenza (UCL) chỉ ra rằng lagerpetid là những kẻ sinh tồn nhờ khả năng “sống đa năng”, còn dực long ban đầu bị giới hạn trong môi trường rừng rậm ẩm ướt và bay yếu. Nhưng khi khí hậu cho phép, đôi cánh ấy đã trở thành lợi thế quyết định, đưa chúng vượt trội cả trong thời kỳ tuyệt chủng hàng loạt.

Phát hiện này không chỉ giúp hiểu rõ hành trình vươn lên của dực long, mà còn là ví dụ sống động cho thấy cách khí hậu cổ đại, sinh thái học tiền sử và sự tiến hóa gắn kết chặt chẽ ra sao trong việc định hình lịch sử trái đất - một lịch sử còn nhiều khoảng trắng đang chờ được lấp đầy.

Nguồn: Stephen Baum và Robert Egan, "The first ancient flying reptiles were winners of increasing Triassic humid environments" / Phys.